Ervaringen Ikstopnu-bus

Op deze zonnige dag in Amsterdam-Noord hebben we veel mensen gesproken over roken en stoppen met roken. Samen met een aantal lokale organisaties was de Ikstopnu-bus op de markt in Amsterdam-Noord. Voor mensen die in gesprek gingen via het vragenrad waren er weer leuke prijsjes verzorgd. Zo liepen mensen niet alleen met een mooi advies over stoppen met roken maar ook met iets lekkers naar huis.

De gesprekken voerden wij zowel met jonge mensen als met ouderen. Mensen die al veel vaker gestopt waren en mensen die net een kindje hebben gekregen. Het is mooi om te zien dat er zoveel mensen het gesprek met ons aan wilden gaan. Een gesprek waarbij geen veroordeling te bespeuren was. Zowel niet vanuit ons als vanuit de bezoekers van de markt.

Een mooi centraal plein, leuke opzet met een DJ, snacks, een meet&greet met een influencer. Daar mocht de Ikstopnu-bus op 13 juni aansluiten bij Rookvrij Presikhaaf. We hebben een aantal mensen gesproken. Zo ook een vader waarvan de zoon in coma had gelegen. De vader ging er vanuit dat zoon ‘nu wel afgekickt’ zou zijn. Hij realiseerde zich niet dat de geestelijke afhankelijkheid nog aanwezig zou zijn. Het gesprek leverde mooie inzichten op over het steunen van iemand die aan het stoppen is zonder vooroordeel te hebben.
Het was de dag na de examenuitslagen en de zon trok daarom de meeste mensen eerder naar het water dan het winkelcentrum. Toch waren er veel professionals uit de wijk aanwezig. Ook waren er 12 jongeren als vrijwilliger betrokken die middag. De wethouder was er om aan te geven dat het onderwerp stoppen met roken belangrijk is voor de wijk. En als laatste was er persaandacht voor de aftrap van de activiteiten voor en door jongeren in Presikhaaf.

Aansluiten bij de Vitaal Zuiderpark Zomerfair, dat klonk als een goed plan. Dus op 21 juni reed de bus naar Hoogeveen. Samen met Biodanza, yoga en thai chi workshops, Kika en diverse creatieve workshops verzamelde de Ikstopnu-bus zich in het Zuiderpark. Ruim opgezet, heerlijk weer en vol energie. Via flyers en social media is ruim aandacht gegeven aan het event. De mensen die we hebben gesproken waren blij met het initiatief ‘goed dat jullie hier meer aandacht aan geven’. En heeft een aantal concrete aanmeldingen voor een stoptraject bij de stopcoach in Hoogeveen.

Voor het tweede jaar mocht de Ikstopnu-bus aansluiten bij het Zomerfestival in Hillegom. Wat als basis een cultuur en kunstmarkt is bevat het zeker ook beweging in de vorm van dans of sport. Maar dus ook gezondheid, mooie aansluiting dus met de bus.
In een mooi groen park werd de bus neergezet. Naast diverse lokale initiatieven zoals fietsmaatjes.nl en een afvaardiging van een ontmoetingsorganisatie. Roken blijkt ook hier binnen alle lagen van de bevolking veelvuldig voor te komen. En daar spraken we bij de bus diverse mensen over. Gesprekken over de uitdagingen in het leven wat stoppen met roken moeilijk maakt. Maar ook roken met vrienden, feestjes en andere activiteiten buiten.
We hebben deze mensen op maat gemaakte adviezen gegeven. Hoe voorkom je de valkuil van rokende vrienden wanneer je net bent gestopt. Wat kun je toch doen als er ook andere grote problemen spelen. En natuurlijk complimenten gegeven voor alles wat mensen al geprobeerd hebben. Het was een mooie dag en zijn voldaan weer naar huis vertrokken.

De maand september starten en afsluiten op dezelfde locatie. Daarvoor kozen we op locatie Mesdag-kliniek in Groningen. Binnen de omheining van het terrein spraken we bij de Ikstopnu-bus zowel personeel als patiënten.
De aanleiding was het volledig rookvrij zijn van zowel het buitenterrein als binnen in alle gebouwen. Dat deed nog wel wat met de mensen en vooral op de eerste dag leverde dat waardevolle gesprekken op.
Waar we bij gesprekken met het personeel spraken over alle mogelijkheden van stoppen was dat bij de patiënten anders. De patiënten hebben al genoeg op hun bordje en krijgen fijne begeleiding intern bij het stoppen met roken. Het advies dat we bij de bus gaven was vaak dan ook maar heel klein. En dat leverde een heel mooi klein gesprek op dat ik niet snel zal vergeten.
Dus in plaats van een heel traject van stoppen uitleggen zit het hem soms ook in hele kleine dingen.

Vroeg in de ochtend sloot de Ikstopnu-bus aan bij de markt in Dalfsen. Een mooi plekje tussen de markt en de aanlooproute. Dat leverde mooie ontmoetingen op. Van jongerenwerkers die via social media wisten van de komst van de bus tot mensen die helaas met aandoeningen te maken kregen door het roken.
Natuurlijk spraken wij ook mensen die ons probeerde te overtuigen van de paar sigaretjes in de avond die wel zouden kunnen. Inmiddels hebben wij de meeste overtuigingspunten wel voorbij horen komen. Deze meneer moest achteraf ook een beetje lachen. Hij snapte dat hij niet de enige is die dat probeert. De jongerenwerkers, die veel met vapers te maken hebben weten nu ook waar ze de informatie kunnen halen. Zo hebben wij bij ikstopnu.nl een mooi Stopplan vapen, heeft een collega informatieve Tiktok-filmpjes gemaakt en komen er binnenkort podcasts aan. Nieuwe manieren om jongeren te informeren over de facts van vapen en roken.

Op 2 momenten in september mocht de bus een plek hebben in Geldrop.
Bij het winkelcentrum op 10 september spraken wij een aantal mensen die vrij sceptisch waren over ‘een nieuwe stoppoging’. Er waren al zoveel dingen geprobeerd om te stoppen. Niks heeft in het verleden gewerkt, dus waarom weer opnieuw proberen. Gelukkig hadden wij nog wel een paar tips. Zodra je de illusie wegneemt dat het in een keer moet lukken, geeft dat lucht. Leer van de vorige keer en zorg dat je het anders aanpakt. En maak een plan! Bij de bus spreken we vaak mensen die in een keer gestopt willen zijn. Als je dan aangeeft in welke valkuilen de meeste mensen zonder plan stappen dan snappen ze vaak dat het beter is om een als-dan-plan te hebben.
Op het gezondheidsfestival op 24 september, waren veel verschillende stands aanwezig. Veel variatie dus en hoe val je dan op? De GGD had een leuke gadget (waterfles/zakje) met het ikstopnu-logo erop aan het aanbod toegevoegd. Dat bleek een goede gespreksopener. Ook voerden we een aantal mooie gesprekken. En hopen dat we deze mensen een zetje in de goede richting hebben gegeven

In september stond de Ikstopnu-bus twee keer op de markt in het Franse Gat in Veenendaal. Op beide dagen spraken wij veel maar ook verschillende mensen over roken en stoppen met roken. Zowel mensen vanuit de GGDrU als lokale sleutelfiguren, betrokken bij de wijkaanpak Rookvrije Toekomst Franse Gat, sloten aan.
Ondanks dat ikstopnu.nl niet bedoeld is voor mensen onder de 18 jaar konden wij niet anders dan de jongeren uit de klas, die op de markt een opdracht had, spreken. Zij waren zeer geïnteresseerd in het vragenrad en bleken zelfs goed op de hoogte van sommige antwoorden. Samen met de docenten en elkaar overlegden zij over hun eigen situatie.
Verder hadden we een goed gesprek met een mondhygiëniste die stoppen met roken graag met patiënten zou willen bespreken. Wij hebben haar gekoppeld aan iemand van de wijkaanpak in Ede om verder informatie uit te wisselen. Natuurlijk gaven wij deze dame ook wat mooie folders van ikstopnu.nl mee.
Beide dagen stond naast de Ikstopnu-bus een ijscokar. Iedereen die daar zin in had, kreeg een heerlijk gratis schepijsje. Dit was bedoeld om op een toegankelijke manier het gesprek te starten. Ook ontvingen mensen die geïnteresseerd waren om te stoppen met roken een doosje met informatie van Rookvrije Toekomst Franse Gat.

Samen met de jongerenwerkers van Tactus en de projectleider vanuit GGD IJsselland spraken wij veel mensen in Steenwijk. Nog voor alle spullen uit de bus waren neergezet kwam een dame informatie vragen. Zij was net een paar dagen gestopt en vond het erg lastig. Gerustgesteld en voorzien van tips is zij verder gegaan.
Ook de plaatselijk pers kwam een kijkje nemen. Interview en foto kwamen in de krant. Want Steenwijk brengt stoppen met roken flink onder de aandacht. De zeer betrokken wethouder en beleidsmedewerkers staan aan de basis van een gezonder Steenwijk. Op dezelfde middag werd ook de eerste stoeptegel ‘Rookvrije generatie’ gelegd door de wethouder in de gemeentelijke bushaltes.

De Actief leven markt in Nieuwkoop. Daar spraken wij mensen over stoppen met roken. Gelukkig voor de gemeente spraken wij veel mensen die al langer gestopt waren met roken. Wel gaven zij aan zorgen te hebben over de jeugd die vapen en roken. De ouderen hebben soms ook wat vooroordelen over deze groep jongeren. ‘Hoe kunnen ze toch beginnen, ze weten toch dat het slecht is?’. Wanneer wij ze dan vertellen dat de tabaksindustrie hen op slinkse wijze over probeert te halen toch te roken of vapen schrikken de ouderen behoorlijk.
Wel is het fijn om het onderwerp met deze fitte ouderen te bespreken. Zo blijven we in contact met elkaar en wie weet kan jong en oud hier ook eens samen over doorpraten.

Een mooi centrale plek waar bezoekers wel even aan de bus moesten wennen. Samen met een gedreven arts (met pensioen) en dus een bekend gezicht voor velen gaven wij informatie over stoppen met roken. Zoals vaker was het vaak na een aantal keer voorbij lopen dat men met ons in gesprek wilde gaan. En dat is helemaal prima.
Sommige gespreken gingen over henzelf en ook vaak over een rokend familielid of bekende. Fijne gesprekken waaronder een dame die zelf al een aantal jaar is gestopt maar ook andere mensen op een heel motiverende wijze heeft laten stoppen. Simpelweg door het vertrouwen uit te spreken dat ze in hen geloofde. Een sociaal mens dat laat zien dat vertrouwen hebben goed is.
Vanuit de medewerkers van de shuttle service kregen wij de vraag hoeveel mensen die ochtend op het rookvrije terrein toch hadden gerookt. Dat was er niet één! Wat blijkbaar door het zien van de bus en de uitingen daarbij kwam want dat gebeurde vaak wel. Misschien hebben we daardoor meer impact gehad dan het aantal mensen die we hebben gesproken.

Vanuit de lokale welzijns organisatie in Barneveld werd op 11 oktober de Gezondheidsbeurs en Vrijwilligersmarkt georganiseerd. In de Veluwehal vonden veel mensen een plek en de bus mocht de bezoekers voor de ingang verwelkomen.
Al snel kwamen mensen met concrete vragen over rokende kinderen, ouders en voor henzelf. De gesprekken waren divers en men stond erg open voor informatie en een gesprekje in het algemeen. Ikstopnu kenden veel mensen niet, maar zij kenden wel Stoptober. Dat is natuurlijk al een mooi uitgangspunt. Nu weten weer meer mensen dat ikstopnu.nl het hele jaar door bereikbaar is voor vragen en motivatie bij stoppen met roken.

Waarbij we de ene dag veel mensen spreken kan het een plaats verderop totaal anders zijn. Dat was ook het geval in Wijk en Aalburg. Dat is jammer want ook hier zijn natuurlijk mensen die wat extra motivatie kunnen gebruiken. Het was fijn dat de medewerker van de gemeente de lokale tabakswinkel al eerder sprak. De komst van de bus was geen probleem. De winkelier ziet ook hier gelukkig het nut in van het geven van stoppen met roken informatie.
Wel een paar mooie contact met mensen die al lang gestopt zijn. Maar zoals veel ex-rokers zijn het persoonlijke verhalen die men nog heel levendig voor zich kunnen halen. Het is mooi om te zien dat ook deze groep het nog steeds fijn vind om erkenning te krijgen. En dat hebben we met plezier gegeven.
Een aandachtspunt wat wel veel naar voren kwam van iedereen die we spraken. De jeugd. Men maakt zich ernstig zorgen over het vapegebruik. Hopelijk kan de gemeente Altena hier ook het verschil gaan maken voor een Rookvrije Generatie.